ارزیابی حساسیت اراضی منطقه جازموریان به بیابان زایی

Authors

مجتبی سلیمانی ساردو

دکتری بیابان زدایی، گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشگاه جیرفت علی طویلی

دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران عباس علی پور

استادیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه جامع امام حسین (ع) سید مصطفی هاشمی

دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

abstract

بیابان زایی پدیده ای است که براثر فرایندهای اقلیمی و فعالیت های بشری در مناطق خشک و نیمه خشک رخ داده و سبب کاهش توان تولیدی اکوسیستم و زوال پتانسیل اراضی می گردد. در این پژوهش، پتانسیل بیابان زایی حوزه آبخیز جازموریان با استفاده از مدل حساسیت تخریب اراضی (esas) مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور، ابتدا نقشه واحدهای کاری با استفاده از روش طبقه بندی بیشترین شباهت از تصاویر چند طیفی سنجنده oli ماهواره لندست 8 (سال 2015) استخراج گردید. سپس در هر واحد کاری، شاخص های مربوط به هر یک از معیارهای اقلیم، خاک، پوشش گیاهی و مدیریت بر اساس روش شناسی مدل و نظر کارشناسی ارزش گذاری شد و از میانگین هندسی شاخص های مربوط به هر یک از معیارها، وضعیت بیابان زایی بر اساس آن معیار و از میانگین گیری هندسی معیارها، نقشه وضعیت فعلی بیابان زایی ترسیم گردید. نتایج حاصل از ارزیابی، دامنه ارزش esas به دست آمده را در محدوده 46/1 تا 72/1 برآورد نمود که بیانگر پتانسیل بحرانی بیابان زایی در منطقه می باشد، به طوری که 3136 و 12299 کیلومتر از وسعت منطقه، به ترتیب در طبقه بحرانی (c2) و (c3) طبقه بندی شده است. اراضی شور و رسی (83/1=esai)، پلایا (78/1=esai) و نواحی ارگ و تپه ماسه‎ای (72/1=esai) بیشترین امتیاز را کسب نموده اند که نشان از حساسیت بالای این نواحی به بیابان زایی می باشد. همچنین دو معیار کیفیت اقلیم و مدیریت بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده اند، لذا در اولویت قرار دادن این معیارها و افزایش سهم آن ها در خصوص ارائه مدل های منطقه ای و روش های ارزیابی بیابان زایی در منطقه و تدوین برنامه های مدیریتی بیابان زدایی، از ضرورت بیشتری برخوردار است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی حساسیت اراضی منطقه جازموریان به بیابان‌زایی

بیابان‌زایی پدیده‌ای است که براثر فرایندهای اقلیمی و فعالیت‌های بشری در مناطق خشک و نیمه‌خشک رخ‌داده و سبب کاهش توان تولیدی اکوسیستم و زوال پتانسیل اراضی می‌گردد. در این پژوهش، پتانسیل بیابان‌زایی حوزه آبخیز جازموریان با استفاده از مدل حساسیت تخریب اراضی (ESAs) مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور، ابتدا نقشه واحدهای کاری با استفاده از روش طبقه‌بندی بیشترین شباهت از تصاویر چند طیفی سنجنده OLI م...

full text

ارزیابی حساسیت اراضی به بیابان‌زایی با استفاده از رویکرد پویایی سیستم در حوضه آبخیز جازموریان

چکیده: سابقه و هدف: بیابان‏زایی فرایند و وضعیت نهایی تخریب مناطق خشک است. این فرایند با دامنه اثرگذاری در بیش از 100 کشور، زندگی حدود 1 میلیارد نفر از مردم جهان را تحت تأثیر خود قرار داده و نتیجه تعامل‌های پیچیده در بین عوامل مختلفی همچون تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی است. هدف از تحقیق حاضر، پیش‌بینی اثرات اجرای سناریوهای مدیریتی و اقلیمی بر پدیده بیابان‌زایی با استفاده از رویکرد مدل‌سازی...

full text

ارزیابی حساسیت مناطق به بیابان زایی با استفاده از مدل ESAs (مطالعه موردی: مک سوخته و روتک سراوان)

سابقه و هدف: بیابان زایی به عنوان یک معضل گریبان گیر بسیاری از کشورها می باشد که در نتیجه عوامل اقلیمی و انسانی به وجود می‌آید. فرسایش بادی از مهم ترین عوامل تخریب خاک در مناطق خشک و نیمه خشک به شمار می آید. براساس ارزیابی کنوانسیون مبارزه با بیابان زایی سازمان ملل، فرایند بیابان زایی آینده 785 میلیون انسان را که در نواحی خشک زندگی می کنند را تهدید می نماید که این تعداد 17/7 درصد از جمعیت جهان ...

full text

ارزیابی شدت بیابان زایی با استفاده از مدل ایرانی بیابان زایی IMDPA (مطالعة موردی: دشت عباس، استان ایلام)

تحقیق حاضر به منظور بررسی پتانسیل بیابان‌زایی دشت عباس در منطقه نیمه‌خشک ایلام به وسعت 8/18028 هکتار با تکیه بر معیارهای خاک و پوشش گیاهی با استفاده از مدل ایرانی بیابان­زایی صورت گرفت. با استفاده از این مدل هر یک از شاخص‌های عمق مؤثر خاک، بافت خاک، هدایت الکتریکی، درصد سنگ و سنگریزه، بهره‌برداری از پوشش گیاهی، تجدید حیات و وضعیت پوشش گیاهی با کمک نرم‌افزار ArcGIS®9.3، بدست آمده و نقشه مربوط به...

full text

بررسی نقش تغییرات کاربری اراضی بر بیابان زایی اراضی محدودۀ دریاچه نمک با استفاده از داده‌های دور‌سنجی

به ‌منظور مدیریت بهتر و استفاده بهینه از منابع طبیعی تشخیص به موقع و دقیق تغییرات عوارض سطح زمین تأثیر مهمی بر درک بهتر بین پدیده‌های انسانی و طبیعی دارد. با پایش تغییرات کاربری اراضی در بازه‌های زمانی می‌توان به روند وضعیت محیط طبیعی از قبیل تخریب سرزمین، کاهش توان بوم نظام‌ها (اکوسیستم) و بیابان‌زایی پی برد. پژوهش حاضر با استفاده از داده‌های سنجنده‌های TM و ETM+ ماهواره‌ای لندست 4، 5 و 7، به ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی

جلد ۷، شماره ۴، صفحات ۳۱-۴۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023